Spotkanie zostanie poświęcone jej przełomowej książce „Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego” (Warszawa 2018, wyd. Czarna Owca). To nie tylko precyzyjne studium archiwaliów, lecz również istotny przyczynek do dyskusji na temat aktualnego stanu polskiej samowiedzy kulturowej.

Pogrom to dramat społeczny, który w momencie kryzysowym ujawnia podstawowe mechanizmy rządzące tożsamością zbiorową. W związku z tym powstaje pytanie o znaczenie mordu na Żydach, jakiego Polacy dokonali tuż po drugiej wojnie światowej: w 1946 roku w Kielcach. Czy antysemityzm był jednym z fundamentów naszej wspólnoty? A może nadal nim jest, skoro antysemickie kalki kulturowe wciąż w Polsce powracają, np. przy okazji nowelizacji ustawy o IPN, ale nie tylko w kontekście relacji polsko-żydowskich — wróciły przecież w 2015 roku w czasie tzw. kryzysu uchodźczego…

Aporia: Czy polityka nas wyzwoli?

Aporią nazywamy specyficzny problem: z jednej strony nieusuwalny, z drugiej — nie dający się rozwiązać (przynajmniej z pozoru). Stan aporetyczny może oznaczać ugrzęźnięcie — pojedynczego człowieka lub całej zbiorowości; społeczeństwa albo kultury — w matni nieprzezwyciężonych sprzeczności. Tu i teraz taka matnia jest horyzontem demokracji, która szamocze się w sieci równosilnych antynomii. Kultura demokratyczna grzęźnie — nie tylko w Polsce, lecz również w Europie, a szerzej w przestrzeni transatlantyckiej — na bezdrożu kształtowanym przez równoważne siły: liberalne i autorytarne, progresywne i reakcyjne.

Zaproszonych artystów, filozofów i polityków będziemy pytać o kwestie najważniejsze: Czy polityka pozwoli nam wydobyć się ze stanu aporii? Do jakiego stopnia aktywność polityczna może wyzwolić twórczą energię w społeczeństwach konsumentów podatnych na autorytarną demagogię? Czy politykowanie emancypacyjne mogłoby stać się nie tylko powszechną powinnością, lecz także źródłem rozumnej rozkoszy w Polsce: w kraju tradycyjnie nieufnym wobec polityków i polityki?