W polskim kinie zauważamy dwa sposoby mówienia o przeszłości Polski. Te dwie narracje można określić jako kino narodowe (nurt martyrologiczno-heroiczny, filmy „narodowej pamięci historycznej”) i kino postnarodowe (nurtu krytyczny, filmy „postnarodowej pamięci historycznej”).
Kino narodowe lansuje narodową świadomość historyczną. Mitologizuje przeszłość, odwołuje się do ideologicznych narodowych preferencji widzów. Przedstawia Polaków jako naród o stałej, jednolitej tożsamości, odmienny od innych i wyjątkowy na tle innych. Postaci i wydarzenia z przeszłości są tu jednoznaczne, jednowymiarowe, konstruowane według niezmiennych wzorów i przemienione w symbole wartości narodowych pożądanych przez współczesną społeczność. W tym nurcie kultura = naród.
Kino postnarodowe pod względem stosunku do przeszłości jest bliższe profesjonalnej historiografii niż mitologii. Patrzy na przeszłość krytycznie, demitologizuje i odbrązawia historię, zadaje trudne pytania. Kwestionuje obraz narodu jako jednolitej wspólnoty ze stałą tożsamością. Nie zakłada istnienia jakiejś jednolitej kultury narodowej konstytuującej ową tożsamość. Pokazuje złożoność kultury, podziały i różnice społeczne, które tworzą spluralizowaną tożsamość członków wspólnoty. Przedstawia miniony świat w sposób niejednoznaczny i wieloaspektowy, z wielu różnych perspektyw. Pokazuje niejasność oraz wieloznaczność wydarzeń, motywów i zachowań ludzkich w rozmaitych okolicznościach.

prowadzenie: dr hab. Piotr Witek – historyk, metodolog historii, pracownik IH UMCS w Lublinie. Zajmuje się historią wizualną – przedstawianiem przeszłości w mediach audiowizualnych – którą traktuje jako alternatywę dla akademickiej historiografii.
Autor książek:  Andrzej Wajda jako historyk. Metodologiczne studium z historii wizualnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016;
Kultura. Film. Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego, Lublin 2005. Współredaktor kilku monografii zbiorowych poświęconych teorii historii, historii historiografii oraz historii niekonwencjonalnej.