13. Międzynarodowy Festiwal „Śladami Singera”

Letni Międzynarodowy Festiwal „Śladami Singera” został powołany w 2011 roku. Tegoroczna edycja odbędzie się w dniach 15-29 lipca!

Organizatorem wydarzenia jest Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie. Od początku powstaje on we współpracy z lokalnymi samorządami i instytucjami kultury odwiedzanych miejscowości.

Stworzyliśmy oryginalny festiwal, który co roku w połowie lipca wędruje od miasta do miasta, zatrzymując się na chwilę w każdym z nich, gdzie poprzez artystyczne działania przywołujemy pamięć, uczymy, bawimy i wzruszamy. Temu służą wszystkie punkty tegorocznego programu – od dokumentu „Po-lin. Okruchy Pamięci”, poprzez monodram „Zapomniane opowieści rabinów i cadyków”, po plenerowy spektakl „Przyjaciele Sztukmistrza 2023”. Uczestniczący w nim artyści przyjeżdżają do nas z różnych stron świata, różnych krajów, różnych kultur. Na czas trwania naszej wędrówki Lubelszczyzna staje się międzynarodowym centrum opowieści o unicestwionym świecie. Wszystkie biorące udział w festiwalu miejscowości występują w opowiadaniach Izaaka Baszewisa Singera. Wybrał je jako miejsce życia bohaterów swoich opowiadań, a my podążamy tym szlakiem.

Literacka rzeczywistość, osadzona w miastach i miasteczkach regionu jest uniwersalna i rozpoznawalna przez czytelników na całym świecie. 80 lat po Zagładzie wciąż skłania do osobistej refleksji i przemyśleń. W naszych propozycjach na 13. edycję festiwalu fakt ten jest szczególnie podkreślany. Jeszcze 100 lat temu w tych „singerowskich miastach” tętniło żydowskie życie, co pokazują amatorskie filmy w dokumencie Jolanty Dylewskiej. Tę odczuwalną nieobecność przywołują opowieści chasydzkie zebrane w monodramie Teatru NN. Artyści w plenerowym widowisku, w swoich ekwilibrystycznych pokazach, budują „mosty” między przeszłością i teraźniejszością. Dobrze to wyczuwają widzowie naszych festiwalowych wydarzeń śpiewając wspólnie z nami na zakończenie spektaklu słowa rabina Nachmana z Bracławia: „Cały świat to jeden wąski most. Ale ważne jest, by się nie bać”.

Chcielibyśmy zwrócić uwagę na nieustający rozwój naszej festiwalowej idei. W I edycji (2011) byliśmy w 5 miejscowościach: Tyszowcach, Szczebrzeszynie, Józefowie, Biłgoraju i Lublinie. Co roku nasza podróż wydłużała się o kolejne miasto: w 2012 roku dołączyła Bychawa, w 2013 – Kraśnik, w 2014 – Krasnobród, w 2015 – Kock, w 2016 – Piaski, w 2017 – Janów Lubelski, w 2018 – Chełm, w 2019 – Goraj, w 2020 – Łęczna, w 2021 – Lubartów, w 2022 – Stary Dzików, w tym roku – Krasnystaw. Lista miejscowości opisanych przez noblistę jest znacznie dłuższa, mamy więc plany na kolejne lata i kolejne edycje.

Festiwal odbywać się będzie w terminie 15 – 29 lipca 2023 r. w następujących miejscowościach:

15 – 16 lipca: Lubartów
16 – 17 lipca: Łęczna
17 – 18 lipca: Krasnystaw
18 – 19 lipca: Bychawa
19 – 20 lipca: Szczebrzeszyn
20 – 21 lipca: Piaski
21 – 22 lipca: Kraśnik
22 – 23 lipca: Goraj
23 – 24 lipca: Biłgoraj
24 – 25 lipca: Janów Lubelski
25 – 26 lipca: Krasnobród
26 – 27 lipca: Stary Dzików
27 – 28 lipca: Józefów
29 lipca: Lublin

PROGRAM FESTIWALU W KAŻDEJ Z MIEJSCOWOŚCI (z wyjątkiem Lublina):

I DZIEŃ
godz. 18:00 / Projekcja filmu dokumentalnego „Po-lin. Okruchy pamięci”

Reżyseria: Jolanta Dylewska; produkcja: Bomedia Mirosław Bork
Dokument Jolanty Dylewskiej oparty jest na filmowych materiałach archiwalnych – efekcie wieloletnich poszukiwań na całym świecie. Autorami tych unikalnych filmów są Żydzi, którzy wyemigrowali do USA, a po latach przyjeżdżali do Polski, by odwiedzić swoich krewnych. Ich amatorskie, kręcone niewprawną ręką, filmy ocalają, w bardzo szczególny sposób, skrawek tamtego świata przed niepamięcią. W „Po-lin” zapisane na taśmach kipiące życie przedwojenne zostaje zderzone z obrazami współczesnych miasteczek wschodniej Polski, Kieleckiego, Galicji. (…) Dylewska zrobiła film o życiu, nie o Zagładzie. Pustka tych miasteczek zapełnia się w cudowny sposób na naszych oczach. Najpierw przemawiają przedmioty – drzwi, okiennice, kłódki, ocalała mezuza na framudze drzwi, kratka okienna w kształcie gwiazdy Dawida. A potem, jak na zawołanie, pojawiają się „oni”, przedwojenni mieszkańcy tych miasteczek. Wychodzą ze swoich domów, podchodzą do kamery. Uśmiechają się. Nikogo nie winią, niczego od nas nie potrzebują. To oni nam są do czegoś potrzebni… Przed projekcją filmu zostanie zaprezentowana gazeta festiwalowa „Sztukmistrz”, zawierająca program tegorocznego festiwalu oraz ważne informacje związane z jego ideą i dotychczasowymi realizacjami.

II DZIEŃ
godz. 19:00 / Spektakl „Zapomniane opowieści rabinów i cadyków” w wykonaniu Witolda Dąbrowskiego (Teatr NN)
Monodram, którego warstwę literacką tworzą legendy, podania, dokumenty poprzez które poznajemy wybranych przedstawicieli żydowskiego życia religijnego w dawnej, wielokulturowej Polsce. Historie tajemnicze, fascynujące, śmieszne i refleksyjne przybliżające nieznany nam świat polskich Żydów. To storytelling w czystej postaci, wzbogacony o śpiewane na żywo żydowskie melodie bez słów, zwane nigunami.

godz. 20:00/ „Przyjaciele Sztukmistrza 2023”
Plenerowe widowisko teatralne z elementami nowego cyrku: akrobatyki powietrznej, fire show, tańca, beatbox’u, i muzyki na żywo w wykonaniu artystów, m.in. z Włoch, Grecji, USA, Szwecji, Peru, Czech, Niemiec i Polski. Spektakl, który jest swoistą marką festiwalu. Od wielu lat reżyserowany przez Arkadiusza Ziętka. Co roku z tym samym tytułem, ale za każdym razem nowy, oryginalny, w innej obsadzie. Zawsze jednak odnoszący się do historii Jaszy Mazura – literackiego „Sztukmistrza z Lublina”, połączonej z historiami prezentowanymi przez zaproszonych artystów.

Lublin 29 lipca (godziny popołudniowe, Plac Litewski)

Prezentacja widowiska plenerowego „Przyjaciele Sztukmistrza 2023” w ramach tegorocznej edycji Carnavalu Sztukmistrzów. Tradycyjnie kończymy naszą festiwalową wędrówkę, występując w programie innego festiwalu, także odwołującego się do idei „sztukmistrza”. Dzięki temu obydwa festiwale spotykają się ze sobą.

Artyści festiwalowi:

Andrea „Karma” Vincendone – to włoski artysta ognia, który odkrył tę sztukę w 2007 roku i od tego czasu jest jego pasją i sposobem na życie. Swoje umiejętności prezentował na wielu festiwalach w całej Europie, jego fire show oglądały tysiące widzów. Andrea manipulując ogniem, zabiera widzów w fascynującą podróż. O swojej sztuce mówi: “nie wiem, czy to ja igram z ogniem, czy ogień igra ze mną”.

Tiny Beat –  a właściwie Václav Novotny: czeski beatboxer z pasją do muzyki elektronicznej i ponad 15-letnim doświadczeniem na scenie. Wielokrotny czeski mistrz beatbox’u i TOP 16 na World Beatbox Battle Championship. Obecnie, bardziej niż na rywalizacji skupia się na byciu dobrym wykonawcą, lubi łączyć swoją sztukę beatboxingu z innymi muzykami i artystami wszelkiego rodzaju. Ostatnio coraz
częściej udanie łączy beatbox ze stand up’em.

Annika Hemmerling – berlińska multidyscyplinarna artystka cyrkowa. Swoją przygodę z cyrkiem rozpoczęła na koniu, jako kaskader. Ostatecznie jednak zdecydowała się rozwijać powietrzne akrobacje (trapez) i unikalne techniki balansowania ustami. Od czasu ukończenia w 2019 roku szkoły cyrkowej CODARTS, odbyła międzynarodowe tournée jako solistka i stworzyła własny zespół cyrkowy.

Anastasaki Eleni Ana – jest artystką cyrkową i hula hoop z Grecji (Chania, Kreta). Już jako dziecko zaczęła uczęszczać na zajęcia z baletu, różnych rodzajów tańca, sportu oraz na lekcje muzyki. Ukończyła wydział architektury Narodowego Uniwersytetu Technicznego w Atenach. W czasie studiów uczęszczała do szkoły cyrkowej „Circus Dayz” w Atenach, a potem do szkoły cyrkowej „Carampa” w Madrycie. Od
2012 roku Eleni pracuje jako artystka cyrkowa i muzyk, podróżując po całym świecie.

Cristian Alejandro Trelles Camacho – artysta z Perú. W 2014 roku ukończył szkołę cyrkową „La Tarumba” w Perú, a potem wyruszył w artystyczną podróż po świecie. Jego występ z pionową liną był częścią pokazów pod kopułą cyrku „La Tarumba” w Peru, cyrku „Flic Flac” w Niemczech i „Circo Patuf” we Włoszech. W ostatnich latach Cristian jest w niekończącej się podróży z ulicznym pokazem
cyrkowym swojego duetu „Cometa Circus”.

Claudia Franco – artystka włosko-brazylijska. Ze swoim Cyr Wheelem podróżuje po świecie od ponad 10 lat. Ukończyła szkołę cyrkową „Flic” we Włoszech i liceum sztuk cyrkowych „Esac” w Belgii. Występowała głównie w Europie, Ameryce Łacińskiej i Kanadzie. Razem z Cristianem tworzy duet „Cometa Circus”.

Valeria „Clarinetta” Conte – jest włosko-skandynawską klarnecistką i kompozytorką mieszkającą w Sztokholmie. Studiuje i wykonuje muzykę klezmerską od 2006 roku, badając jej powiązania z kulturą i cywilizacją żydowską oraz występując w różnych projektach wielokulturowych w Europie i Izraelu. W Sztokholmie, oprócz występów ze swoim zespołem Valeria’s Klezmer Chariot, organizuje i prowadzi
Open-Air Klezmer Jam Sessions oraz prowadzi kursy muzyczne „Klezmer – Folk Instrumental Music” i „Jewish Music: Ensemble & Song”.

Isabel Douglass – zafascynowana technikami akordeonowymi z Bałkanów, używa ich do różnorodnych i często eksperymentalnych kontekstów muzycznych. Pochodząca z San Francisco akordeonistka występowała w wielu zespołach grających repertuar obejmujący argentyńskie tango, muzykę klezmerską, cumbię, dream-pop i rebetikę. Od czasu przeprowadzki do Kopenhagi w 2010 roku występowała m,in. z zespołami wykonującymi rumuńską i grecką muzykę tradycyjną.

Stian Grimstad – jest norweskim tubistą z wieloletnim doświadczeniem w różnych gatunkach, takich jak orkiestra marszowa, bułgarska muzyka ludowa i muzyka klezmerska. Stian regularnie gra na tubie w sztokholmskich grupach Valeria’s Klezmer Chariot i Lele Lele Orchestra oraz w symfonicznej orkiestrze dętej Stockholm Musikkår Tre Kronor. Oprócz tuby Stian jest również jednym z czołowych europejskich
wykonawców sitaru po latach studiów w Indiach. Z tym instrumentem koncertuje z grupą Palace on Wheels.

Arkadiusz Ziętek – twórca teatralny urodzony w Lublinie współpracujący z wieloma instytucjami kultury w Polsce i poza granicami. Jako reżyser i animator kultury od ponad 20 lat łączy różne dyscypliny sceniczne zapraszając aktorów, muzyków, tancerzy i artystów cyrkowych do swoich międzynarodowych projektów. Działania te oprócz oryginalności artystycznej, stawiają na interaktywność z lokalną społecznością. Bazując na doświadczeniach wyniesionych z praktyki teatralnej, klas mistrzowskich oraz podyplomowych studiów reżyserskich (PWST) i trenerskich (Collegium Civitas), prowadzi warsztaty i kursy dla zawodowych aktorów, a także dla młodzieży i osób dorosłych chcących poznać tajniki sztuki scenicznej.

Witold Dąbrowski – zastępca dyrektora Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, kóry jest organizatorem “Śladów Singera”. Jest współtwórcą i dyrektorem tego festiwalu od I edycji, czyli od 2011 roku. Na codzień animator kultury, aktor, storyteller. Od lat zafascynowany teatrem i literaturą I.B. Singera. Dlatego zna na pamięć wiele jego opowiadań, które prezentuje na scenie, często z towarzyszeniem muzyki na żywo.

Wydarzenie zrealizowano w ramach programu Przestrzenie Sztuki. Program finansowany jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Lokalnym operatorem programu jest Centrum Kultury w Lublinie.